Zintegrowane zarządzanie żywnością, wodą i energią na przykładzie Słupska
Jaki jest ślad węglowy zrazów wołowo-wieprzowych w słupskim przedszkolu? Już to wiemy!
Powoli dobiega końca nasza współpraca z Miastem Słupsk w ramach międzynarodowego projektu Tworzenie interfejsów — budowanie zdolności do zintegrowanego zarządzania żywnością, wodą i energią w miastach położonych nad wodą. W projekcie zastanawiamy się nad tym, jak żywność wpływa na nasze zdrowie, środowisko i lokalne otoczenie oraz jak narzędzia technologiczne mogą wspierać proces rozumienia tych trudnych zależności i wprowadzania zmian na lepsze.
Na początku listopada spotkaliśmy się z przedstawicielkami Urzędu Miasta Słupsk, dyrekcją dwóch przedszkoli (Przedszkole Miejskie nr 12 Niezapominajka i Przedszkole Miejskie nr 25 Kubusia Puchatka) oraz rodzicami, aby omówić rezultaty projektu i możliwość stosowania wypracowanych w projekcie narzędzi w codziennym funkcjonowaniu placówek edukacyjnych.
Z naszych wcześniejszych działań w ramach projektu wyniknęło, że dla rodziców dzieci uczęszczających do słupskich żłobkach, przedszkolach i szkołach ważne jest, aby dzieciom podawano posiłki, które są przede wszystkim zdrowe i różnorodne, a przy tym smaczne i pożywne. Realizując projekt, chcieliśmy pokazać rodzicom i lokalnym decydentom, że to, co jemy, wpływa nie tylko na nasze zdrowie, ale też na środowisko. Co więcej: że organizacja sposobu łańcucha żywności w placówkach edukacyjnych może też chronić środowisko i wspierać lokalną gospodarkę.
Podczas warsztatów uczestnicy i uczestniczki testowali narzędzie do wizualizacji danych, które pomogło zrozumieć jaki wpływ wywiera produkcja żywności (w całym łańcuchu „od pola do stołu”, czy wręcz talerza) na środowisko poprzez zużycie wody i produkcję dwutlenku węgla, na przykład podczas transportu produktów.
Pracowaliśmy w oparciu o dane zgromadzone we współpracy z przedszkolami. Okazało się na przykład, że najwyższy ślad wodny (czyli ilość wody zużyta na wszystkich etapach produkcji produktów żywnościowych) mają podawane na obiad zrazy wołowo-wieprzowe z kaszą gryczaną, a najwyższy ślad transportowy emisji CO2 zupa pomidorowa z brązowym ryżem (przede wszystkim ze względu na transport ryżu).
Narzędzia zbierania i wizualizacji danych wypracowane i testowane w projekcie zostały ocenione przez uczestników spotkania za interesujące i mogące mieć realny wpływ na wybory żywnościowe — w codziennym życiu i w przedszkolach. Obserwacja dłużej gromadzonych danych mogłaby też wpływać na zmianę systemu zaopatrywania w żywność przedszkola czy inne placówki publiczne z własnym cateringiem (np. wprowadzenie zbiorowych zamówień od lokalnych producentów). Narzędzia mają duży potencjał edukacyjny do wykorzystania w przedszkolach, szkołach czy w codziennych rozmowach rodziców z dziećmi. Obecnie mają postać prototypową, która wymagałaby
- zautomatyzowania (np. poprzez automatyczne zasysanie danych o produktach i menu w przedszkolach w miejsce wpisywania ich ręcznie),
- podłączenia do któregoś z narzędzi używanych przez przedszkola i rodziców,
- funkcjonowania jako prosta aplikacja, która zachęcałaby użytkowników do codziennego korzystania, miała prosty i przyjazny interfejs.
Warto też zaznaczyć, że chociaż świadomość ekologiczna mieszkańców Słupska jest coraz większa i coraz więcej osób interesuje się kwestią nie tylko jakości żywności, ale też jej śladu środowiskowego, to najbardziej jednak interesujące dla uczestników warsztatów były dane dotyczące menu dań przedszkolnych, alergenów w posiłkach, tego co lubią jeść dzieci i gdzie kupić lokalną żywność.
Jesteśmy przekonani, tak jak osoby biorące udział w projekcie, że zaproponowany sposób myślenia o żywności w kontekście wpływu na środowisko i lokalne otoczenie oraz narzędzia, które mogą to ułatwić to niedaleka przyszłość i konieczność. Widzimy jednak, że aby wdrożyć takie systemowe myślenie konieczne są otwarte na zmiany struktury w instytucjach publicznych, urzędach miast i osoby zarządzające, które gotowe są myśleć i działać międzysektorowo.
Więcej na temat projektu można przeczytać w serwisie PZR oraz pod adresem creatinginterfaces.eifer.kit.edu.
Obejrzyj fotorelację ze spotkania
